Cisza, Jem Lester

Inspiracją dla Jema Lestera, brytyjskiego dziennikarza do napisania swojej debiutanckiej powieści "Cisza" stał się jego chory na autyzm syn i mity które narosły wokół chorych cierpiących na to zaburzenie. "Zanim mój syn się urodził, czytałem "Dziwny przypadek psa nocną porą" i książka mnie zachwyciła. Przez lata, od jego narodzin obserwowałem jak autyzm - w szczególności zespół Aspergera- staje się czymś modnym. (...) Irytowało mnie to- i bez wątpienia niezliczone rodziny, które dzień w dzień mają do czynienia z nieporozumieniami narosłymi wokół autyzmu i rozpaczą, jaką jest w stanie powodować autyzm."

Pisarz stanął przed dylematem. Jak napisać szczerą powieść na temat autyzmu, powieść, która pokaże tę chorobę z innej strony, zmagania rodziny o lepsze jutro dla ich dzieci,  problemy z którymi codziennie muszą się borykać. Efektem jest "Cisza", cisza, która chce, by ją usłyszano.

Jonah uwielbia gorące, pełne bąbelków kąpiele, piórka, łaskotanie i tosty z Marmite. Ma dziesięć lat i wciąż używa pieluch.  Cierpi na autyzm i nie mówi. W sytuacjach stresu, gdy się boi gryzie swoje ręce dopóki nie zaczną krwawić. Rani siebie i innych, nawet tych, których kocha najbardziej. Jest nieprzewidywalny, nie zna pojęcia niebezpieczeństwo, wymaga stałego nadzoru. Jego rodzice cierpią razem z nim, rozdarci między miłością, poczuciem winy, zmęczeniem i wściekłością.
Emma i Ben starają się o umieszczenie Jonaha w specjalistycznej szkole z internatem, ich podanie zostaje odrzucone, z powodu należytego zaspokojenia potrzeb chłopca przez wspierającą go, "kochającą rodzinę". Emma wierzy, że separacja może zwiększyć szanse na uzyskanie pomocy dla Jonaha. Małżeństwo rozstaje się, Ben otrzymuje opiekę na synem i przeprowadza się z nim do domu swojego ojca.

Cisza jest idealnym tytułem powieści, w której nawet Ci, którzy potrafią mówić  nie chcą ze sobą rozmawiać, dzielić się swoimi myślami i trawiącymi ich od środka uczuciami. Ben pracował jako copywriter, przez alkoholizm stracił pracę, a obecnie doprowadza do ruiny firmę swojego ojca Georga. Jakby tego było mało, musi zamieszkać z nim pod jednym dachem. Georg jest węgierskim Żydem, który przeżył Holokaust, który historią swojej rodziny chętniej dzieli się z wnukiem niż synem. Trzy pokolenia mężczyzn zostają zamknięte w niewielkim domu i nie potrafią się ze sobą porozumieć. Katalizatorem przerywającym ciszę staje się Jonah, chłopiec, który nie mówi, ale potrafi wyrazić swoje uczucia lepiej niż jego ojciec i dziadek.

Jem Lester napisał przejmującą, momentami zabawną opowieść o autyzmie, pokazując z jakimi codziennymi problemami muszą zmierzyć się rodziny, które dotknęła ta choroba. Pisarz przedstawia brutalną rzeczywistość, wściekłość, frustracje, bezradność, poczucie winy i ogromne poświęcenie rodziców Jonaha, którzy starają się zrobić wszystko by zapewnić swojemu synowi stabilizację i jak najlepszą opiekę. W swoim własnym świecie żyje nie tylko Jonah, ale także Ben i Emma, którzy alienują się, tłumią  swoje uczucia, wpędzając się w alkoholizm i depresję, skupiając się na dziecku, przestają zauważać siebie, oddalając od siebie,  niszczą swoje małżeństwo.
Nie są idealnymi rodzicami, popełniają błędy, gubią się, ale walczą ze swoimi demonami, dla swojego syna walczą z urzędnikami,  a w trakcie tych zmagań poznają wiele trudnych prawd o życiu o sobie.

"Cisza" to szczera powieść o autyzmie,  chorobie, która w wypadku Jonaha niewiele ma wspólnego z przypadkami sawantów znanymi z  "Rain Mana" czy "Dziwnego przypadku psa nocną porą", chorobie która niszczy, odbiera siły, ale też łączy i buduje.
Historia wielkiej determinacji, uporu, jednak nade wszystko opowieść o ogromnej miłości do dziecka i miłości do samego siebie.
Wzruszająca opowieść o tym co w życiu ważne, a co najtrudniej nam ubrać w słowa.

Informacje o książce:
Autor: Jem Lester
Tytuł: Cisza
 Tytuł oryginału:  Shtum
Przekład: Paweł Wieczorek
Wydawnictwo: Zysk i s-ka
Miejsce i rok wydania: Poznań, 2017
Liczba stron:344

Za możliwość lektury dziękuję Wydawnictwu Zysk i s-ka