Książek zatrzęsienie #51- zapowiedzi wydawnicze października 2019

Za pasem październik, wielkimi krokami zbliżają się Krakowskie Targi Książki, a wraz z nimi prawdziwy urodzaj nowości i wznowień, którymi zasypią nas wydawnictwa. Co nas czeka w październiku? Najnowsza powieść Ian McEwana i Colsona Whiteheada, długo wyczekiwana powieść od Mikołaja Łozińskiego, Jarosława Kamińskiego, Justyny Kopińskiej. I chyba najbardziej przeze mnie wyczekiwane, mnóstwo książek od naszych południowych sąsiadów. Reportaż o Słowacji Andreja Bana, nowa powieść Petry Soukupovej, Petra Rakoša, Aleny Mornštajnovej oraz  antologia opowiadań o Pradze, która ukaże się nakładem Wydawnictwa Claroscuro.

Będzie co czytać.

Wakacje w Trzeciej Rzeszy. Narodziny faszyzmu oczami zwykłych ludzi, Julia Boyd

Bardzo trudno w to uwierzyć, ale dla wielu przybyszy z zagranicy, nawet dla tych którzy podróżowali do Niemiec po 1933 roku, Trzecia Rzesza była zupełnie innym miejscem niż jest dla nas dzisiaj. Z perspektywy wówczas żyjących ludzi, odwiedzających Niemcy był to uroczy kraj pełen sielskich krajobrazów, rustykalnych wiosek, łagodnego słońca, jezior muskanych wiatrem,  i serdecznych, przyjaźnie nastawionych mieszkańców. Czy zza tej turystycznej fasady mogli dostrzec koszmar, który pochłonął miliony ludzkich istnień? Czy turyści przesiadujący w latach trzydziestych w piwnych ogródkach, słuchający Wagnera wiedzieli, co się święci?   Między innymi na te pytania w swojej książce "Wakacje w Trzeciej Rzeszy. Narodziny faszyzmu oczami zwykłych ludzi" próbuje odpowiedzieć brytyjska historyczka Julia Boyd, rzucając tym samym zupełnie inne światło na nazistowskie Niemcy.

Frankenstein w Bagdadzie, Ahmed Saadawi

Chaos, groza, ogłuszający huk eksplozji, samochody pułapki wybuchające z niemal metronomiczną regularnością, strach, ciągła obecność śmierci. Większość mieszkańców Iraku właśnie w ten sposób zapamiętała amerykańską okupację swojego kraju. W powieści Ahmeda Saadawi "Frankenstein w Bagdadzie" strach Irakijczyków obleka się w ciało, potwora ulepionego przez swojego mistrza z korpusów i kończyn ofiar, które zginęły w wyniku eksplozji i zamachów.

Wędrując ulicami ogarniętego wojną Bagdadu, miłośnik araku i niesamowitych historii, sprzedawca staroci Hadi, zbiera fragmenty rozerwanych wybuchami ciał. Wieczorami cierpliwie je zszywa.  Pewnego dnia skompletowane przez niego zwłoki niespodziewanie znikają z jego kryjówki.  Pozszywane ciało ożywa dzięki zagubionej duszy ofiary samobójczego ataku bombowego. Wkrótce przez miasto przetacza się fala tajemniczych morderstw. Krwawy marsz zaczyna przyciągać uwagę prasy, rządu, sił okupacyjnych. Zaczynają się poszukiwania Bezimiennego zbrodniarza.

Bogowie pokazują klaty, Bill Gaston

Śmiertelnie poważne i kompletnie niedorzeczne. Melancholijne i zabawne, głęboko niepokojące albo przesycone dziwacznym humorem i groteską. Lekkie, a przy tym duszne i pełne rozpaczy. Zbiór dziewiętnastu opowiadań zawartych w zbiorze "Bogowie pokazują klaty" kanadyjskiego prozaika Billa Gastona to historie, które nie sposób scharakteryzować tylko w  kilku słowach, trudno je też zinterpretować według tylko jednego klucza. Jest tych opowiadaniach coś takiego, że przyciąga, intryguje i fascynuje. Coś co sprawia, że na długą pozostają w pamięci, drażniąc i uwierając.

Poznajcie kilku bohaterów ze zbioru  "Bogowie pokazują klaty": Adam Larkin, poeta bez centa przy duszy, który z nieuczciwym sprzedawcą samochodów i całym złem świata walczy swoją poezją, Anthony Ott, pisarz eksperymentator, czytający na organizowanych wieczorkach literackich swój monstrualny utwór w nieskończoność, małżeństwo uchodźców, w oczach grupy nastolatków widziane jako pokraczne stwory o przezwisku "Brudasowie", ośmioletnia Lisie, uczęszczająca do szkółki niedzielnej, drżąca na samą myśl, że Jezus żyje i może kryć się w jej domu w najzwyklejszych przedmiotach, mężczyzna który po śmierci swojego psa, chce mu zafundować makabryczny rytuał.

27 śmierci Toby'ego Obeda, Joanna Gierak- Onoszko

Kanada  w świadomości wielu z nas jest krajem idyllicznym, pachnącym żywicą, państwem w którym panuje ład i porządek, dobrobyt i tolerancja. Jest rajem, ale żyją tam też Ci którzy wraz z rozpoczęciem kolonizacji Kanady zostali z tego raju wypędzeni. "27 śmierci Toby'ego Obeda" Joanny Gierak- Onoszko jest opowieścią o tych wypędzonych, o rdzennych mieszkańcach Kanady, z którymi biali przybysze nie walczyli, nie poddali planowanej eksterminacji. Kanadyjska zagłada była bardziej ucywilizowana, polegała na wykorzenieniu i wykulturowieniu dzieci rdzennych mieszkańców, tak by stworzyć nowego i posłusznego obywatela.

Joanna Gierak- Onoszko w swoim przejmującym reportażu uwagę kieruje na tych zapomnianych i ignorowanych, przypominając doznane przez nich krzywdy.  Opowiada historie dzieci rdzennych mieszkańców Kanady, które były zabierane rodzicom i umieszczane w szkołach z internatem, prowadzonych najczęściej przez kościół. Odrywane od rodziny, języka, bite, molestowane, torturowane. Zinstytucjonalizowaną  przemocą i siłą były cywilizowane i wcielane do społeczeństwa ludzi białych.

To nie jest raj. Szkice o współczesnych Czechach. Michał Zabłocki

Anglicy mówią, że trawa jest bardziej zielona po drugiej stronie płotu. My, Polacy mamy własną wersję tego powiedzenia, wszędzie dobrze gdzie nas nie ma. Za raj uważamy Czechy,  kraj bezproblemowy, piwem i Kofolą płynący, pełny zamków, pałaców, sielskich krajobrazów i gęstych lasów w których mieszka rozbójnik Rumcajs i spaceruje gajowy Robatek. Michał Zabłocki, wieloletni korespondent Polskiej Agencji Prasowej w swoich felietonach "To nie jest raj. Szkice o współczesnych Czechach" obdziera warstwę lukru z kraju, który tak często wybieramy na nasze weekendowe wypady i z którego wracamy obładowani czekoladą Studentską ,Marlenkami i Becherovką.

W swojej książce dziennikarz opowiada o tym co kryje się za złotymi polami i zielonymi winnicami,  o mrocznym świecie likwidowanych kopalń zagłębia mosteckiego, konfliktach etnicznych, prawicowych ekstremistach, wulgarnych politykach, nieudolnie prowadzonych śledztwach, agresji, korupcjach i łapówkarstwie, bezrobociu (to zaskoczyło mnie najbardziej bo wskaźnik bezrobocia w Czechach nie przekracza 2%). Ta książka nie jest tylko próbą obdarcia Czech ze stereotypów. Jest aktem oskarżenia, nie tyle samego społeczeństwa, co państwa i jego instytucji.