Na oślep, Siri Hustvedt- recenzja #348

W swoim debiucie prozatorskim, amerykańska poetka i eseistka Siri Hustvedt oddała głos kobiecie, młodej studentce literatury, w której dostrzec można samą autorkę. "Na oślep", bo właśnie o niej mowa,  jest książką, która potrafi przyprawić czytelnika o zawrót głowy. Intensywna, a przy tym mroczna, złowieszcza i mocno niepokojąca opowieść o odkrywaniu własnej tożsamości.

Bohaterką "Na oślep" jest Iris Vegan ( imię jest anagramem imienia autorki), bardzo wrażliwa studentka literatury na Uniwersytecie Columbia. Inteligentna, cierpiąca na silne migreny, zagubiona i często popadająca w depresje dziewczyna nie ma szczęścia do mężczyzn, których spotyka na swojej drodze. Wśród nich jest pan Morning, u którego Iris zatrudnia się jako asystentka, jej zadaniem ma być "badanie składników życia, jego fragmentów, walorów i ograniczeń", a dokładniej Iris ma szczegółowo opisywać przedmioty, które kiedyś należały do tajemniczej dziewczyny, a opis danej rzeczy nagrać na taśmę magnetofonową, koniecznie szeptem.  Taki opis, zadaniem Morninga ma stanowić klucz do życia osoby, do której należały przedmioty. Kolejne znajomości, problemy ze zdrowiem sprawiają, że dziewczyna czuje się coraz bardziej zagubiona i niepewna siebie, a jej krucha osobowość  jeszcze bardziej się rozpada.

Siri Hustvedt w swojej powieści ukazuje siły, które kształtują i zniekształcają kobiecą psychikę. Iris wydaje się być osobą udręczoną przede wszystkim przez mężczyzn. Związek ze Stephenem, romans ze swoim profesorem, tajemniczy pan Morning i  zagadkowy Paris mają ogromny wpływ na dziewczynę i jej delikatną psychikę. Wykorzystywana i uprzedmiotowiona przez osoby znajdujące się wokół niej, Iris potyka się w życiu, traci nad nim  kontrolę, czasem podążając na oślep, a wszystko to w  poszukiwaniu siebie. Zdaje sobie sprawę, że istotą jej problemu jest płeć- pułapka, z której na jakiś czas udaje jej się uwolnić, gdy przyjmuje osobowość okrutnego i pewnego siebie chłopca.

Iris walczy z ogromem świata, zmaga się z rzeczywistością, wplata się w dziwne sytuacje, a wszystko po to, by poskładać i odnaleźć siebie.

Siri Hustvedt stworzyła powieść trochę dziwaczną i makabryczną. Interesująco połączyła swoją bogatą wyobraźnię z oszczędnym stylem.  "Na oślep" to książka, która zmienia spojrzenie na pozornie normalną  rzeczywistość, kreując ciekawy obraz współczesnej kobiecej psychiki.
Warta uwagi opowieść o tożsamości, którą kształtują nawiązywane przez nas relacje, nasze zdrowie i płeć. O fikcji, którą konstruujemy aby zrozumieć siebie i świat.


Informacje o książce:
Autor: Siri Hustvedt
Tytuł: Na oślep
Tytuł oryginału:  The Blindfold
Przekład: Krzysztof Obłucki
Wydawnictwo: Noir Sur Blanc
Miejsce i rok wydania: Warszawa, 1999
Liczba stron:225