poniedziałek, 29 marca 2021

Anatomia pęknięcia, Michał Protasiuk

Chyba każdy z nas zastanawiał się jak będzie wyglądał świat za kilkanaście czy kilkadziesiąt lat. Czy dzięki coraz szybciej rozwijającej się technologii czeka nas świetlana przyszłość czy sprowadzimy na siebie apokalipsę? Dokąd zmierzamy jako ludzkość? Czy mamy szanse zapobiec temu przed czym od lat ostrzegają specjaliści?  Michał Protasiuk w swoim zbiorze opowiadań "Anatomia pęknięcia" roztacza przed nami wizję świata, przypominającą ponurą dystopię. Ten fatalistyczny świat jawi się jako ostrzeżenie, ale i sygnał że wciąż nie jest za późno, by zatrzymać katastrofę, którą sami na siebie sprowadzamy. 

"Anatomia pęknięcia" składa się z sześciu luźno połączonych ze sobą historii, które czasem są kryminałami, czasem politycznymi, korpo albo eko- thrillerami. Wydaje się, że najważniejsza nie jest w nich fabuła, a odkrywanie konceptu wokół którego zbudowane są opowiadania. I tak w otwierającej zbiór "Fikcji politycznej" poznajemy alternatywne wobec panującej obecnie demokracji sondażowej, gdzie o wyniku wyborów decyduje sztab kandydata, który zna pełne preferencje wyborców i to opinia publiczna kształtuje poglądy kandydata. Wybory w takich warunkach to czysta fikcja. Czy dobrą alternatywą mogłaby być lottokracja, gdzie o wyborze danego polityka decyduje losowanie, albo model, w którym nie ma żadnych polityków, a wszystkie decyzje podejmowane są przez wyborców? Jak pokazuje opowiadanie niekoniecznie, każdy model człowiek potrafi wykorzystać do swoich nieczystych interesów i przynieść nieprzewidziane konsekwencje. 

Jednym z najciekawszym dla mnie tekstów, jest tytułowe opowiadanie "Anatomia pęknięcia", dotykająca problemu pogłębiającej się polaryzacji społeczeństwa. U Protasiuka za zamknięcie się na nowe informacje i przyjmowanie tylko tych, które potwierdzają nasz wcześniejszy punkt widzenia, odpowiedzialny jest wirus. Zjawisko zamykania się w bańkach informacyjnych już jest widoczne wśród użytkowników mediów społecznościowych, które serwują nam sterowany przez algorytmy strumień wiadomości idealnie skrojony pod nasze przekonania, gust i poglądy. To sprawia, że żyjemy we własnym świecie, zapominając że poza naszą bańką żyją inni ludzi, mający inne poglądy i inne punkty widzenia. 

Inne opowiadania poruszają problemy ludzkiej pracy w przyszłości i wypierającej nas sztucznej inteligencji, która jednak ma swoje braki i nie zawsze we wszystkim potrafią zastąpić ("Ciało to mało"), grzybni służącej jako model przyszłego internetu (świetna "Grzybnia"). W każdym z opowiadań ze zbioru najważniejszy jest jednak człowiek, który dla korporacji jest tylko profilem, źródłem potrzebnych danych, neurobiologiczną siecią neuronową, jednak jest też jedynym, zdolną do empatii istotą. Nowe technologie wydają się być dla nas testem z człowieczeństwa, wyborem między zdrowym rozsądkiem a emocjami, które najczęściej napędzają nasze działania. Czy wyjdziemy z tego testu zwycięsko? Teksty Michała Protasiuka nie pozostawiają złudzeń. Świat się zmienia, ale my nie,    kierujemy się  chciwością, pragnieniem władzy, zemsty. To nasze emocje  sprawiają, że wykorzystujemy mającą wszystkim służyć technologię do naszych własnych prywatnych celów. 

"Anatomia pęknięcia" Michała Protasiuka to zbiór fantastyczno-naukowych opowiadań, mający silne podstawy w badaniach naukowych, społecznych. To historie o tym jak może zmienić się nasz świat, wizja autora choć jest fatalistyczna i groźna, daje nam promyk nadziei. W naszych rękach jest to, jak świat będzie wyglądał za kilka, kilkanaście lat. 


Informacje o książce:
Autor: Michał Protasiuk
Tytuł: Anatomia pęknięcia
Wydawnictwo Powergraph
Miejsce i data wydania: Warszawa, 2021
ilość stron: 441

2 komentarze:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...