Sońka, Ignacy Karpowicz - recenzja #56

"Sońka" to moje pierwsze spotkanie z twórczością Ignacego Karpowicza i stanowczo mogę zapewnić, że będą kolejne. Zachwyt to uczucie które było moim towarzyszem w czasie lektury tej mikropowieści. To książka, której w żadnych słowach nie jestem w stanie oddać jej klimatu i piękna.

Do wsi Sułczanka na Podlasiu trafia Igor, reżyser teatralny z Warszawy. Spotyka tam staruszkę Sonię Białą, która widzi w nim swojego "anioła śmierci" i opowiada mu historię swojego życia.

Życie Soni nie było łatwe. Wychowała się bez matki, z brutalnym ojcem i bezdusznymi braćmi. Sońka w czasie II wojny światowej zakochała się w niemieckim oficerze Joachimie. Mimo wszelkich dzielących ich różnić, mimo bariery językowej połączyło ich potężne uczucie. Sońka za "bratanie się z wrogiem" została wykluczona ze swojej społeczności. Wraz z wojną i z odejściem  Joachima, życie dla  Sońki  dobiegło końca. Żyła samotnie jako "zdrajczyni, dziwka, szeptucha i wiedźma".  Wojna się skończyła, ale Sonię okrucieństwo wojny naznaczyło już na zawsze.
Igor, słuchający historii życia kobiety,  w opowieści Sońki widzi materiał na nową sztukę. Przerabia ją na swoje sceniczne potrzeby, tworząc całkiem nową opowieść. Jednak i ta przeróbka to nie jest  koniec opowieści Sońki. Gdy zdaje się, że wszystko dobiega końca, w chacie pojawia się jeszcze jedna osoba i wszystko ulega zmianie.

Ignacy Karpowicz stworzył przepiękną postać kobiecą.  Poznajemy Sońkę z jej opowieści o miłości , śmierci, samotności i wojnie. Sonia opowiada swoją historię w swoim języku i po białorusku, "po naszemu". Obraz Sońki wyjawia się również  z myśli Igora, jak również poznajemy ją wsłuchując się w głosy zwierząt które mówią.

Historia głównej bohaterki może i prosta, ale opowiedziana w niezwykle poetycki sposób. Karpowicz zachwyca w niej idealnie dobranymi, wyważonymi słowami. Nic nie jest tutaj niepotrzebne czy zbędne.  Dla mnie to właśnie styl i język jest najmocniejszą stroną powieści. Zachwyt to za mało, słowa "Sońki" mają moc hipnotyzującą.

Karpowicz stworzył brylant. "Sońka" nie pozostawia nikogo obojętnym. Oszczędna, jeśli chodzi o objętość, jednak w tym tkwi jej siłą. Bogata w emocje, pasje i przesłania. Wielka, prosta, ale niełatwa historia zamknięta  w losie jednej kobiety, która wojnę nosiła do końca swoich dni. Lektura, która pozostawia czytelnika w poczuciu głębokiej melancholii.

Zachwycająca, czarująca. Majstersztyk.

Sońka, Ignacy Karpowicz, Wydawnictwo Literackie, 2014, ss. 208

moja subiektywna ocena: 6/6