Solaris, Stanisław Lem - recenzja #73

Do twórczości Stanisława Lema musiałam dojrzeć. Pamiętam jak w szkole jako lekturę musiałam przeczytać "Opowieści o pilocie Pirxie" i była to dla mnie droga przez mękę. Nie rozumiałam kompletnie co autor miał na myśli, nie rozumiałam fantastyki naukowej. A obecnie to wszystko co odpychało mnie od Lema,  czyli długie, szczegółowe opisy oraz filozoficzno- psychologiczne przemyślenia podoba mi się w jego książkach najbardziej. "Solaris" najbardziej znana powieść Lema zrobiła na mnie ogromne wrażenie. To jedna z najpiękniejszych powieści science- fiction jakie czytałam. Perła.

Kris Kelvin, trzydziestoletni psycholog, przybywa z Ziemi na stację badawczą planety Solaris. Solaris to nietypowy obiekt, której jedynym mieszkańcem jest rodzaj plazmowego oceanu, który posiada własną inteligencję.  Długoletnie badania nad  oceanem nie dały satysfakcjonującej badaczy odpowiedzi na pytania o rodzaj plazmy czy  stopnia jej inteligencji, jak również mimo wielu prób nie doprowadziły do zrozumiałego kontaktu między człowiekiem a oceanem. Kelvin, po przybyciu na stację, dowiaduję się, że jego dawny przyjaciel nie żyję. Chce uzyskać bardziej wyczerpujące informacje na temat śmierci Gibariana od jego zastępcy, cybernetyka Snauta, zwanego Szczurem, ale ta próba spełzła na niczym. Niejasne wyjaśnienia Szczura, oraz ogólny chaos panującym na Stacji  umacniają Kelvina w przekonaniu, że coś jest bardzo nie tak jak powinno.

Wizja obcego świata stworzonego przez Lema jest niezwykle oryginalna.  Jest to jedna z najbardziej inteligentnych powieści science- fiction jakie poznałam. To książka nie tylko o nauce, a raczej jej bezsilności, jak również o tym czym jest inteligencja,  i o tym co sprawia że jesteśmy ludźmi.

Jednym z tematów, które Lem porusza w "Solaris" to fakt że ludzkość nie pragnie znaleźć we wszechświecie żadnych obcych form życia. Chcemy tak naprawdę zobaczyć swoje odbicie. Jeśli kosmici są naprawdę "obcy" jak będziemy ich pojmować? Dlatego Lem mówi w swojej powieści o porażce naukowców przebywających na Solaris, którzy starają się zrozumieć jej zachowanie przez porównanie jej do ludzi. Jeśli coś jest naprawdę obce nie jesteśmy w stanie przewidzieć albo stawiać hipotezy dlaczego zachowuje się w taki a nie inny sposób. Jednak człowiek potrzebuje wyjaśnień.

Inną sprawą którą podejmuje autor to kwestia tożsamości i to, co tak naprawdę sprawia że możemy nazywać się ludźmi. Żona Krisa na początku nie wie, że jest jedynie "obcą konstrukcja". Czy możemy nazywać ją istotą ludzką jeśli jedyne co posiada to tylko wspomnienia? Dla głównego bohatera jest to olbrzymie wyzwanie, zaczyna wierzyć, że otrzymał od losu drugą szansę i odzyskał kobietę którą kochał. Nawet tysiące kilometrów nie potrafi się uwolnić od ciężaru wspomnień i wyrzutów sumienia.

Poruszająca, znakomicie napisana. Stanisław Lem to gigant wyobraźni, stworzony przez niego świat jest niezwykle szczegółowo opisany i plastyczny. 

"Solaris" to klasyk polskiej fantastyki naukowej. Niezwykła epicka opowieść o miłości, samotności. Ocean Lema wciąga i porusza. Warto znać.

Solaris, Stanisław Lem, Wydawnictwo Literackie, 2012, ss. 340

moja subiektywna ocena:  6/6