Historia pszczół, Maja Lunde - recenzja #147

Albert Einstein powiedział kiedyś, że „jeśli z Ziemi zniknie pszczoła, człowiekowi pozostaną tylko cztery lata życia; nie ma więcej pszczół, nie ma więcej zapylania, nie ma więcej roślin, nie ma więcej zwierząt, nie ma więcej ludzi…”. Każdy z nas jest świadomy tego, jak ważną rolę odgrywają te małe owady, ale chyba niewiele osób zdaje sobie sprawę, że ludzkość jest uzależniona od tego czy pszczoły przetrwają.  W "Historii pszczół" Maja Lunde sprawnie połączyła historię  pszczół z losami kilku rodzin, które tak naprawdę odzwierciedlają historię ludzkości. Pokazuje tym samym zależności między gatunkami i to, że decyzje które podejmujemy niosą konsekwencje dla kolejnych pokoleń. Decyzje, których skutkiem może być zagłada zarówno innych jak i nas samych.

Trzy linie czasowe, trzy historie, różni bohaterowie, a  łączącym je spoiwem są pszczoły.

W Anglii w 1857 roku poznajemy Williama, marzącego o karierze naukowca przyrodnika,  pogrążonego w depresji. Lekarstwem stają się pszczoły, a dokładnie skonstruowanie przez Williama idealnego ula, który ma przynieść jemu i jego rodzinę sławę i uznanie.

W roku 2007  w Stanach Zjednoczonych spotykamy George'a, właścicieli setek uli i hodowcę pszczół. Jego marzeniem jest dalszy rozwój farmy i przekazanie jej synowi, który ma plany dalekie od marzeń ojca. Dodatkowo wśród pszczelarzy coraz częściej pojawiają się przypadki o niewyjaśnionej śmierci  setek tysięcy pszczół.

Przenosimy się również w przyszłość do 2098  roku do Chin. Tao, młoda kobieta wraz z innymi codziennie ręcznie zapyla drzewa owocowe. Codziennie marzy o lepszym życiu dla swojego synka, które jest nieosiągalne w świecie, w którym nie ma już pszczół.

Maja Lunde przeplata tylko pozornie niepowiązane ze sobą historie Williama, George'a i Tao i tym samym ukazuje jak w wyniku działalności człowieka zmienił się świat. Nastąpił kryzys, upadek światowych gospodarek, wymieranie gatunków w tym znaczy spadek liczby ludności.

"Historia pszczół" to próba odpowiedzi na trzy pytania: dlaczego pszczoły wymierają? Jak wymierają? oraz co stanie się z nami gdy pszczoły wyginą? Każda z przedstawionych historii to odpowiedź na postawione pytania.

Mimo tego, że autorka nie wyróżnia żadnej z historii, to jednak postapokaliptyczna wizja świata pozbawionego pszczół przyciąga najbardziej. Apokalipsy, która miała już miejsce. Pszczoły nie występują na obszarach sadów w Hanyuanie w chińskim Syczuanie od połowy lat 80 ubiegłego wieku. Gdy co roku, na wiosnę w sadach w Hanyuanie zaczynają kwitnąć grusze, rolnicy chwytają pędzle, by ręcznie zapylać drzewa, "horror science-fiction", który tak naprawdę już się wydarzył się w Chinach. Przed takim bardzo prawdopodobnym scenariuszem ostrzega w swojej książce również autorka.

Powieść Mai Lunde to nie tylko zapowiedź czekającej nas apokalipsy, ale przede wszystkim  losy człowieka. "Historia pszczół" opisuje trudne relacje rodzinne, gonitwę za marzeniami, które czasem trzeba poświęcić, po to by zmierzyć się z trudną rzeczywistością i zapewnić godziwy byt swoim bliskim. Pisarka pokazuje, że na przestrzeni wieków człowiek  niewiele się zmienił. Żyjemy po to by zapewnić sobie i naszej rodzinie jak najlepsze warunki i tylko to tak naprawdę się liczy.
Ta książka to swego rodzaju przypowieść o konsekwencjach decyzji jakie podejmujemy, które mają wpływ nie tylko na nasze życie, ale na następne pokolenia i w konsekwencji na losy całej ludzkości.

Najbardziej w powieści urzekło mnie zaangażowanie autorki w temacie pszczół. Dzieli się faktami z ich życia, opowiada o CCD (Colony Collapse Disorder), chorobie która powoduje, że giną całe pszczele rodziny.
Autorka snuje swoją opowieść delikatnie, fabuła jest niespieszna, akcja toczy się leniwie, ale całość hipnotyzuje i urzeka, sprawiając, że trudno się oderwać.

"Historia pszczół" to opowieść o wspólnych losach ludzi i pszczół, które są nierozerwalnie związane. Scenariusz opisany przez Maję Lunde jest realistyczny. Krzyku umierających pszczół nie słyszy nikt, ale gdy ich zabraknie, nasze życie również dobiegnie końca.

Historia pszczół, Maja Lunde, Wydawnictwo Literackie, 2016. ss. 514