Inna dusza, Łukasz Orbitowski - recenzja #237

"Takich duchów, co chodzą po cmentarzach, na pewno nie ma. Ktoś by sfilmował, no nie? Ale chyba są inne duchy, wiesz, takie, co żyją w człowieku obok tych naszych dusz, zwyczajnych. I czegoś tam sobie chcą. Niektóre są ciche, inne głośne. Wrzeszczą, hałasują. To jest nie do wytrzymania. Znaczy, tak mi się wydaje, że z takim duchem w środku strasznie ciężko żyć, zwłaszcza jak on chce czegoś, na co ty nie masz ochoty."

Bydgoszcz, połowa lat 90-tych, ulica Jasna w pobliżu bydgoskiego dworca i Fordon, to tam mieszkają bohaterowie powieści Łukasza Orbitowskiego "Inna dusza", historii będącej fikcją literacką, ale opartą na faktach i aktach policyjnych i sądowych.

Zbrodnie, które wstrząsnęły Bydgoszczą w 1996 i 1999 roku, Jacek Balicki, sam wówczas nieletni, najpierw zabił swojego 14-letniego kuzyna Dawida, 3 lata później swoją sąsiadkę Dominikę. Oboje zamordował w ich własnych mieszkaniach, kilkadziesiąt razy uderzając nożem i tłuczkiem. Jacek przyznał się do obu zbrodni, ale nie potrafił wyjaśnić co popchnęło go do popełnienia zbrodni. Jak sam próbował wyjaśnić, nie mógł oprzeć się jakiejś obcej sile. 

"Inna dusza" jest swego rodzaju wariacją na temat tamtej sprawy. Jacek u Orbitowskiego staje się Jędrkiem, Dawid, Darkiem, Dominika ma na imię Dagmara. Jest i narrator Krzysiek Hoppe, kolega Jędrka, postać całkowicie fikcyjną,  dzięki któremu poznajemy tę historię, nieoczywistą i nie dającej jednoznacznej odpowiedzi o motywy postępowania. Na najważniejsze pytanie dlaczego, autor nie daje czytelnikowi odpowiedzi.

"Nie wiem. Ja sobie myślę, że w każdym drzemie coś takiego, tylko w jednym się budzi, a w drugim nie budzi, i tyle. Inna dusza się budzi. A może diabeł. Chętka, by zabić, i już."  

Zamiast ukoić, wytłumaczyć skąd w tak młodym człowieku wzięło się zło, "Inna dusza" przeraża tym złem, które tak nagle pojawia się w tam młodym chłopaku. Tym bardziej, że Jędrek to chłopak miły i  uczynny, ukrywający za maską uprzejmości swoją inną duszą, która zmusza go do zabijania. Ilu takich ludzi jak Jędrek codziennie mijamy na ulicach, spotykamy na klatkach schodowych naszych bloków, pozdrawiając się każdego dnia? Książka Orbitowskiego pozostawia czytelnika z wieloma pytaniami i niedomówieniami, nie przynosząc pociechy. 

Powieść Łukasza Orbitowskiego, buduje ogromne emocje, choć przez większość czasu pisarz zajmuje się zwyczajnym, szarym życiem mieszkańców Bydgoszczy, które w "Innej duszy" jest świetnie ukazane. Polska lat 90-tych, ludzie zawiedzeni reformami Balcerowicza, niezadowoleni z rządów Mazowieckiego, bezrobocie, nierówności społeczne i zwyczajność. Pisarz przywołuje świat tamtych lat, piosenek Edyty Bartosiewicz, Kasi Kowalskiej, Natalii Kukulskiej, gumy Turbo, beztroskiego czas spędzanego z kolegami na podwórku. 

Czas beztroski, ale i przekonania, że z tej szarości i beznadziei nie można uciec.

To tło "normalności" i prozy życia jeszcze bardziej pogłębia tę unoszącą się przytłaczającą atmosferę zła i beznadziei jaka wyłania się  z książki Orbitowskiego.

"Inna dusza" Łukasza Orbitowskiego jest jak trudna do usunięcia drzazga, pozostaje w czytelniku na długo, jeśli nie na zawsze. Porywa, wciąga, ale i przytłacza szarością, brudem, okrucieństwem i złem, które czai się gdzieś blisko, być może w każdym z nas. Skąd się bierze zło? Wyjaśnienie o innej duszy wymyka się wszelkiej logice i jest niemożliwe do zrozumienia. My łakniemy odpowiedzi, chociażby po to by  móc zrzucić na kogoś winę. A może zła i cierpienia które zło powoduje nie da się zrozumieć, usprawiedliwić? 

Inna dusza, Łukasz Orbitowski, Wydawnictwo Od deski do deski, 2015, ss. 432

Jego zbrodnie przed kilku lat wstrząsnęły Bydgoszczą w 1996 i 1999 roku. Balicki najpierw zabił swego 14-letniego kuzyna Dawida, 3 lata później sąsiadkę - 16-letnią Dominikę. Oboje zamordował w ich własnych mieszkaniach, kilkadziesiąt razy uderzając nożem i tłuczkiem. Po obu morderstwach ulicami Bydgoszczy szły wielotysięczne marsze milczenia. Balicki przyznał się do obu zbrodni. Nie potrafił wyjaśnić dlaczego zabijał. Mówił, że nie mógł oprzeć się jakiejś sile.

Czytaj więcej na http://www.rmf24.pl/ekonomia/news-jaka-kara-dla-zbrodniarza,nId,182375#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefo