Pokuta, Ian McEwan

W gorące letnie popołudnie młodziutka Briony Tallis jest świadkiem sceny miłosnej między jej siostrą Cecilią, a synem sprzątaczki Robbiem. Wybujała wyobraźnia początkującej pisarki podsuwa niewłaściwą interpretacją całego zdarzenia. Niezrozumienie istoty tego co się stało oraz późniejsze tragiczne wypadki prowadzą do oskarżenia przez Briony mężczyznę o zbrodnię, której nie popełnił. Robbie trafia do więzienia, a Briony dopiero po wielu latach zdaje sobie sprawę, że tak naprawdę zbrodni dopuściła się ona sama, niszcząc życie dwojga zakochanych w sobie ludzi.

"Pokuta" Iana McEwana to w zasadzie cztery historie, z których każda tworzy odrębną całość, toczącą się w innym czasie i w innej rzeczywistości. Pierwsza część, rozgrywająca się latem 1935 roku, stanowi oś konstrukcyjną powieści. Relację "zbrodni" która została popełniona poznajemy z trzech różnych punktów widzenia, przez każdego z bezpośrednich uczestników inaczej interpretowanej. McEwan świetnie odmalowuje okoliczności zbrodni. Sielskość i urok pięknej posiadłości Tallisów, poczucie bezpieczeństwa, które dawać powinien rodzinny dom, przyszłe plany i marzenia, które ujawniają bohaterowie, zostają stłumione przez atmosferę niepewności, wszechogarniające poczucie, że za chwilę wydarzy się coś złego i nieodwracalnego. Gdy już dojdzie do tragedii, wszystko runie niczym domek z kart.

W kolejnych częściach powieści autor przenosi czytelnika, w czasy II wojny światowej i później do lat 90-tych XX wieku. Wysłuchujemy relacji Robbiego, który przypadkowo trafia prosto w objęcia piekła wojny. Daleko mu do walecznego i pełnego patriotyzmu żołnierza, który walczy za ojczyznę. Robbie za wszelką cenę pragnie przeżyć i dotrzeć z Francji do Anglii, w której czeka na niego Cecilia.

Briony szukając odkupienia, chcąc zagłuszyć dręczące ją wyrzuty sumienia podejmuje pracę w szpitalu jako pielęgniarka. Pisze, opisuje wydarzenia z pamiętnego lata sprzed lat, przedstawiając kolejne wersje swojej opowieści, próbując zbliżyć się do prawdy. Pokutą staje się dla niej literatura, która jej zdaniem nigdy nie pozwoli zapomnieć o tym co zrobiła. Czy jednak  pozwoli odzyskać odkupienie?

"Pokuta" to prawdziwy majstersztyk, powieść mozaika, która łączy w sobie realizm, naturalizm i egzystencjalizm. Wielowątkowa, polifoniczna opowieść o niedojrzałości i dojrzewaniu, o miłości ponad społeczne podziały, która przetrwa niesłuszne oskarżenia, wojnę, wieloletnią rozłąkę. To historia o życiu, które uległo zawieszeniu, życiu pozbawionym marzeń, planów, przyszłości, egzystencja w której codziennie rozdrapywana i przeżywana na nowo jest przeszłość, która nie pozwala żyć normalnie dalej.
Ian McEwan stworzył niezapomnianą powieść o sile literatury, która może być zbawieniem, jak i może stać się przekleństwem. Wielki dramat winy i odkupienia.
Powieść diament.

Informacje o książce:
Autor: Ian McEwan
Tytuł:  Pokuta
Tytuł oryginału: Atonement
Przekład: Andrzej Szulc
Wydawnictwo: Albatros
Miejsce i rok wydania: Warszawa, 2018
Liczba stron: 399

Za możliwość lektury bardzo dziękuję Wydawnictwu Albatros