Dziewczyna z ogrodu, Parnaz Foroutan- recenzja #103

W swojej debiutanckiej powieści "Dziewczyna z ogrodu" Parnaz Foroutan utkała piękną, ale smutną opowieść o żydowskiej rodzinie mieszkającej w Iranie, inspirowaną losami jej własnej rodziny. Ta historia to coś więcej niż świadectwo trudnego położenia kobiet żyjących w tamtejszej kulturze. Mimo, że zadbane, otoczone dobrami materialnymi przez swoich mężów, tak naprawdę żyją w niewoli i ucisku.

Mahbube, stara kobieta mieszkająca w Los Angeles, która twierdzi, że "Los Angeles to nie dom. To miejsce wymazuje całą pamięć o przeszłości"  A ona jest ostatnim światkiem życia jakie toczyło się w ogrodzie w Iranie i to ona opowiada historię swojej rodziny.

Rachel i Chorszid, jako piętnastolatki zostają wydane za mąż dwóm braciom Aszerowi i Ibrahimowi. Wspólne mieszkanie pod jednym dachem z jednej strony zapewnia im bezpieczeństwo i uprzywilejowaną pozycję, z drugiej strony są pod stałą kontrolą i zamknięcie  niczym w więzieniu. Od obu oczekuje się, że jak najszybciej zajdą w ciążę i wydadzą na świat synów. Szczególnie Aszer, mąż Rachel nie może doczekać się potomka. Zagubiona dziewczyna nie potrafi poradzić sobie z presją otoczenia. Sytuacja pogarsza się, gdy w Chorszid spodziewa się dziecka. W Rachel zaczyna wzbierać się coraz więcej gniewu i zazdrości, nie tylko wynikającej z ciąży szwagierki, ale również decyzji podjętej przez jej męża, która będzie miała fatalny wpływ na wszystkich członków  rodziny.

Autorka w swojej powieści stworzyła obraz życia żydowskiej rodziny mieszkającej w Iranie. Strach, obsesja, zazdrość, lojalność, wiara i przemoc. Wszystko to wymieszane i zamknięte w jednej rodzinie, w jednym domu i ogrodzie. Jest to spojrzenie na świat pełen radości smutku, miłości i tragedii, wiary i przesądów.

Powieść to kalejdoskop emocji; zawiści, zazdrości i przede wszystkim smutku. Smutku nad losem kobiet, które w niektórych kulturach i religiach postrzegane są przez zdolność do wydawania na świat zdrowych synów.

Smutek i złość wywołane faktem, że w zdominowanym przez świecie mężczyzn są kobiety, które walczą ze sobą, by zdobyć jak najbardziej korzystny dla siebie status społeczny, poświęcając każdą szansę na zdobycie prawdziwej przyjaźni i gdzie manipulacja i zdrada są niekończącą się siłą napędową.

"Dziewczyna z ogrodu" jest tym bardziej przejmująca, że obecne życie tych młodych dziewcząt praktycznie nie różni się niczym od tego co było kiedyś. Mało tego, nie ma innego rozwiązania, niż młodo wyjść za mąż, szybko urodzić dzieci i opiekować się mężem i rodziną, do tego często tak jak w przypadku Rachel w rodzinie bardzo restrykcyjnej.

To co najbardziej ujęło mnie w powieści Foroutan to jej realność. Autorka skupia się na postaciach i na wydarzeniach, nie ma tutaj zbędnych filozoficznych przekazów, ale prawdziwe życie. Spowodowane jest to być może faktem, że bohaterowie to odbicia osób, które kiedyś żyły.

Każda strona powieści, to odkrywanie przed czytelnikiem tego  co wyrosło w raju  Mahbube. Możemy czuć się wybrańcami, że to właśnie nas zaprosiła do swojego ogrodu i możemy słuchać jej opowieści doświadczając życia i tradycji irańskich Żydów. Historii smutnej, przygnębiającej, ale przekazanej niezwykle obrazowo i miejscami wręcz poetyckiej.
Sensem tej powieści jest szacunek, który bohaterowie chcą osiągnąć mimo życia w izolacji i prześladowań. Nagrodą za przetrwanie jest utrzymanie najważniejszej pozycji w hierarchii, a co za tym idzie oddanie i lojalność rodziny.

Pięknie napisana, emocjonalna podróż odkrywająca inną kulturę, zwyczaje i ludzką naturę.

Dziewczyna z ogrodu, Parnaz Forountan, Wydawnictwo Kobiece, 2016, ss. 270
  

Za możliwość przeczytania dziękuję Wydawnictwu Kobiecemu