Dziesięciu Murzynków, Agatha Christie- recenzja #177

Gdzieś u wybrzeży Devon leży niewielka wyspa przez  niektórych znaną jako Wyspa Murzynków, czasem nazywana Wyspą Małych Indian albo Wyspą Żołnierzyków, miejsce  które nieprzerwanie intryguje od 1939 roku, kiedy to Agatha Christie stworzyła swoją najlepszą powieść "Dziesięciu Murzynków". Wyspa na której czai się śmierć, wyspie na której nie ma już nikogo.

Osiem osób, które pozornie nic ze sobą nie łączy, otrzymuje zaproszenie od tajemniczego U. N. Owena na Wyspę Murzynków, każdy pod innym pretekstem. Gdy przybywają na miejsce do przepięknej i luksusowej willi, okazuje się, że gospodarz jeszcze nie przybył. Na wyspie gości wita dwóch służących. Przy kolacji zgodnie z instrukcją Owena służba odtwarza płytę, na której gospodarz oskarża każdego z gości o zbrodnie z przeszłości, które popełnili, a za które nigdy nie spotkała ich zasłużona kara. Każdy z zaproszonych w pokoju znajduje tekst dziecięcej rymowanki o dziesięciu Murzynkach, które po kolei znikały. Nie zdają sobie sprawy, że ich czeka podobny los.

Dziesięć małych Murzyniątek
Jadło obiad w Murzyniewie,
Wtem się jedno zakrztusiło -
I zostało tylko dziewięć.

Dziewięć małych Murzyniątek
Poszło spać o nocnej rosie,
Ale jedno z nich zaspało -
I zostało tylko osiem.

Rzekło osiem Murzyniątek:
Ach, ten Devon - to jest Eden,
Jedno z nich się osiedliło -
I zostało tylko siedem.

Siedem małych Murzyniątek
Chciało drwa do kuchni znieść;
Jedno się rąbnęło w głowę -
I zostało tylko sześć.

Sześć malutkich Murzyniątek
Na miód słodki miało chęć,
Jedno z nich ukłuła pszczółka -
I zostało tylko pięć.

Pięć malutkich Murzyniątek
Adwokackiej chce kariery.
Jedno się odziało w togę -
I zostały tylko cztery.

Cztery małe Murzyniątka
Brzegiem morza sobie szły,
Jedno połknął śledź czerwony -
I zostały tylko trzy.

Trzy malutkie Murzyniątka
Poszły w las pewnego dnia;
Jedno poturbował niedźwiedź -
I zostały tylko dwa.

Dwu malutkim Murzyniątkom
W słońcu minki coraz rzedną...
Jedno zmarło z porażenia -
I zostało tylko jedno.

Jedno małe Murzyniątko
Poszło teraz w cichy kątek,
Gdzie się z żalu powiesiło -
Ot, i koniec Murzyniątek.

(tłum. Włodzimierz Lewik) 

Nie bez przyczyny "Dziesięciu Murzynków", zaliczane jest do 100 najlepszych kryminałów wszech czasów, ta powieść wciąż uwodzi i intryguje. Jej geniusz tkwi w minimalizmie i prostocie fabuły,  wręcz teatralnym wykonaniu i narracji, która niesie w sobie ten hipnotyczny rodzaj przyciągania. Królowa Kryminałów udowodniła, że nawet dziecięcy wierszyk można zamienić w doskonały scenariusz zbrodni.

Agatha Christie napisała wyjątkowy i fascynujący kryminał, gdzie przez cały czas zastanawiamy się kto spośród tych dziesięciu osób jest mordercą, bo w końcu ktoś nim musi być. Nie ma zbrodni doskonałej, a może jednak jest?

Niesamowite w tej powieści jest to, że mimo, iż wiadomo w jakim kierunku zmierza fabuła, to od powieści ciężko się oderwać. Razem z bohaterami wiemy, że idą na śmierć, wiemy, że następne morderstwo odbędzie się,  wraz z postaciami odczuwamy strach, niepewność i udziela się nam klaustrofobiczna atmosfera panująca na wyspie.

"Dziesięciu Murzynków" to potężna opowieść o nieuchronności. Nie ma rzeczy, które mogą zostać ukryte, zamiecione pod dywan, prędzej czy później wszystko wypłynie na światło dzienne i winnych spotka zasłużona kara.

Ta książka różni się od większości Christie, które zwykle mieszają ciemną świadomość zła z  jaśniejszymi akcentami, w przypadku " Dziesięciu Murzynków" po lekturze trudno o ulgę. To surowa, moralna bajka o walce toczącej między dobrem a złem.

A patrząc przez pryzmat tej powieści odnosi się wrażenie, że autorka dostrzegała zło wszędzie, skryte między filarami społeczności, w zawodach, które polegają na służbie innym (szczególnie lekarzy), w rodzinach, wśród dzieci.  Agatha Christie wierzyła, że wielu ludzi będzie czynić zło, tak długo, jak będą mieć świadomość, że mogą uniknąć kary. 

"Dziesięciu Murzynków"to najznakomitszy kryminał w dorobku Królowej Kryminałów, którą bez wątpienia jest Agatha Christie. Trzymający w napięciu, mroczna i tajemnicza powieść o zbrodni i karze. Prawdziwy kryminalny majstersztyk.

Dziesięciu Murzynków, Agatha Christie, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2002, ss.174