Zagubiony autobus, John Steinbeck- recenzja #168

"Zagubiony autobus" to jedna z mniej znanych powieści Johna Steinbeck, a szkoda, bo jest to doskonały przykład niezwykłego pióra tego amerykańskiego powieściopisarza i jego unikalnej zdolności do wychwytywania "tego czegoś" w Ameryce i Amerykanach.

Fabułę "Zagubionego autobusu" można ująć dosłownie w jednym zdaniu. To opowieść o pasażerach podróżujących autobusem jadącego bocznymi drogami Kalifornii z Rebel Corners do San Juan de la Cruz. 

Nudy? Nie w przypadku Steinbecka. Co prawda nie ma tutaj szybkiej akcji, napięcia, czy nagłych zwrotów akcji, a prosta i zwyczajna historia. Siła tej powieści nie tkwi w fabule, ale w ludziach, bo to właśnie bohaterowie są osią tej powieści i na nich skupia się autor.

Pasażerowie starego autobusu o imieniu Sweetheart stanowią przekrój społeczeństwa amerykańskiego. Znajdziemy wśród nich  biznesmena, żołnierza, kelnerkę, przedstawiciela handlowego, panią domu. Każdy z nich reprezentuje inną grupę  społeczną, odmienne charaktery i osobowości. Jedni są piękni, inni brzydcy, są głupi, dobroduszni, zagubieni, samotni, chciwi, skąpi, marzyciele. 

Każdy z pasażerów jest inny, a to że utknęli razem w jednym autobusie w jednym miejscu sprawia, że muszą ze sobą rozmawiać, wchodzić wzajemne relacje.

W swoim niepowtarzalnym stylu Steinbeck przystępuje do drobiazgowej analizy każdej z przedstawionych w powieści postaci, ich osobowości,  zahamowań, motywacji, intymnych myśli i nadziei jakie mają na przyszłość.  W "Zagubionym autobusie" pisarz odkrywa, że ma w sobie coś z psychoanalityka, jest wnikliwym obserwatorem ludzkiej psychiki i wykazuje przy tym głębokie zrozumienie i empatię  dla ludzkiej natury.

Ta książka to prezentacja mistrzowskiej i charakterystycznej dla Steinbecka umiejętności snucia opowieści.  Uwielbiam jego opisy,  posługuje się prostym językiem, ale robi to tak sugestywnie, że zwyczajne, pozornie szare życie, nabiera niezwykłych barw, a opis niewielkiej małej irytującej muchy fascynuje. Steinbeck to malarz, który ożywia swoje obrazy, a czytelnik chce na zawsze zanurzyć się w tym raju stworzonym przez pisarza i go nie opuszczać.

Zdaję sobie sprawę, że to co teraz napiszę to wytarty frazes, szczególnie w odniesieniu do Johna Steinbecka, ale to jeden z tych autorów, który potrafi oddać w swoich powieściach ducha Ameryki i upragniony przez wszystkich amerykański sen.  "Zaginiony autobus" to nie tylko portret tej ciemnej strony "American dream",  ale co ważniejsze powieść zawiera wiele uniwersalnych prawd o człowieku i ludzkości. Spostrzeżeń, które pomimo upływu tak wielu lat od powstania książki, nie zestarzały się i wciąż są aktualne.

"Zagubiony autobus" Johna Steinbecka to niezwykła opowieść o ludziach, ich pragnieniach, namiętnościach, nadziejach, również o rozczarowaniach. Wielka proza o ludziach, o nas, bo w każdym z bohaterów jak w lustrze możemy odnaleźć cząstkę siebie. 

Warto wejść na pokład tego starego autobusu i pozwolić by Steinbeck zabrał nas w niezapomnianą podróż. 

Zagubiony autobus, John Steinbeck, Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2016, ss. 304