Królestwo, Emmanuel Carrere- recenzja #129

"Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które dokonały się pośród nas, tak jak nam je przekazali ci, którzy na początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa. Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać po kolei". Te słowa otwierające Ewangelię według św. Łukasza wykorzystuje Emmanuel Carrere w swojej ostatniej powieści "Królestwo" prowadząc swoje "śledztwo" i próbując zrekonstruować początki chrześcijaństwa.

Niezwykły przewodnik po Nowym Testamencie, tak pokrótce można opisać tę książkę, choć nie da się jej  jednoznacznie sklasyfikować. Imponuje, fascynuje, skłania do refleksji.

Narodziny chrześcijaństwa  zawsze były dla mnie intrygującym tematem, zresztą jak dzieje każdej z religii. Niesamowite jest to, jak niewielka lokalna sekta żydowska zaczęła pożerać od środka potężne cesarstwo rzymskie i dwadzieścia wieków później wciąż jest jedną z najpotężniejszych religii na świecie. Carrere w "Królestwie" próbuje spojrzeć na Nowy Testament i opowiedzieć jego historię w całkiem inny sposób. Opisuje losy Piotra, Jana, Pawła, Łukasza, autorów Ewangelii, Dziejów Apostolskich i Listów, pokazując ich nie jako świętych,  otrzymują oni twarz normalnych ludzi, którzy kłócą się, rywalizują ze sobą, odczuwają zazdrość.

Głównymi bohaterami Emmanuel Carrere  uczynił Pawła z Tarsu i Łukasza. Paweł, który przez wielu uważany jest za twórcę chrześcijaństwa, jego filar, u Carrera jawi się jako człowiek odważny, porywczy, charyzmatyczny, przy tym jako zręczny polityk, geniusz. Czytając powieść trudno nie odnieść wrażenia że jest postacią  bardzo antypatyczną i niejednoznaczną. Na Pawła patrzymy oczami Łukasza Ewangelisty, jego bliskiego współpracownika, greckiego lekarza. Łukasz, który jako jedyny z autorów Nowego Testamentu nie był Żydem, dopiero po spotkaniu z Pawłem nawrócił się na nową wiarę. Łukasz nie ma takiej siły przebicia i charyzmy jak Paweł.  Spogląda na to wszystko z zewnątrz, z ciekawością, a dzięki swojemu wykształceniu sięga do źródeł, stając się reportażystą i pisarzem. To właśnie z Łukaszem utożsamia się autor. Autor wyobraża sobie siebie jako Łukasza, który jest wierny Pawłowi, ale chce dowiedzieć się czegoś o prawdziwym Jezusie, chce go zrozumieć przez to jak żył, jaki był, z kim rozmawiał, co głosił. Chce poznać Jezusa, którego wielu znało i kochało, w przeciwieństwie do Pawła, dla którego liczy się jedynie Jezus jako Syn Boży, który za  nas umiera i po trzech dniach zmartwychwstał.

Pisarzowi udała się niezwykła rzecz, tchnął w Ewangelię życie. Ten sam Nowy Testament, który słyszymy w kościele, który traktujemy trochę jak zakurzoną starą lekturę, dzięki Carrerowi, staje się ponownie żywą historią. Autor wydobywa epickość tej opowieści. Ewangelia i Dzieje Apostolskie zaczynają poruszać i  przemawiać. Autor sprawia, że ma się ochotę sięgnąć po Biblię i na nowo odkryć historie opisane w Nowym Testamencie.

"Królestwo" jest również opisem przeżyć i doświadczeń samego autora, kiedyś głęboko wierzącego, później agnostyka, teraz niewierzącego, ale wciąż poszukującego. Carrere opisuje siebie w dwóch różnych momentach swojego życia, dwóch różnych siebie, jako człowieka pełnego wiary i pełnego zwątpienia. Często pisze o sobie, stawiając siebie jako przykład, bo własne doświadczenia są mu najbliższe. Dzięki temu nie uogólnia, nie generalizuje, zbiera świadectwa i stara się się pokazać argumenty obu stron. I właśnie to jest największym atutem tej powieści, usytuowanie autora gdzieś "pomiędzy" niewierzącymi a wierzącymi. Carrere  nie ocenia, nie krytykuje, występuje w roli badaca, który pragnie zrekontrować początki jednych największych religii świata.

W książce przewija się kwestia wiary, sam autor nieustannie zadaje sobie to pytanie czy wierzy? Dotyka także zmartwychwstania, które tak naprawdę jest kamieniem węgielnym chrześcijaństwa. Autor przez cały czas zastanawia się, czy racjonalny i rozsądny człowiek może w zmartwychwstanie  uwierzyć, zarówno wtedy jak i dziś.

"Wiara polega na tym, by wierzyć w to, w co się nie wierzy, a nie wierzyć w to, w co się wierzy"

"Królestwo" to jedna z tych książek, które zmuszają do przemyślenia wszystkiego na nowo, Carrere stawia pytania w taki sposób, że czytelnik traci  pewność, że wszystko już wie i że wszystko zostało już powiedziane, zmuszając do ponownego zdecydowania, czy wierzymy i czy jesteśmy chrześcijanami.
To książka, która fascynuje treścią, historyczno-biblijną narracją, refleksyjną naturą, zaskakując przy tym śmiałym i dociekliwym spojrzeniem na początki chrześcijaństwa. Warto przeczytać.

Królestwo, Emmanuel Carrere, Wydawnictwo Literackie 2016, ss. 530