Mapa Anny, Marek Šindelka

"Zaczęło się bardzo cieleśnie." Rozpoczyna swoje pierwsze opowiadanie ze zbioru "Mapa Anny" Marek Šindelka, nakreślając tym samym przewodni motyw, które najczęściej będzie  pojawiać się  w dziewięciu spisanych przez Czecha historiach.

Miłość, przyjaźń, skomplikowane relacje, to częste motywy, które przewijają się w opowiadaniach zbioru i które rozważa autor. Niestety opisywane związki, więzi nie napawają optymizmem, nie podnoszą na duchu. Krótkie rozbłyski, blade iskry szczęścia przytłoczone są przez uczucie melancholii, smutku i przygnębienia, płynących ze związków, które już się zakończyły. Šindelka opowiada o ludziach, którzy myślą, że doskonale się znają, a jest zupełnie odwrotnie, nie mają pojęcia co ich parter myśli, co czuje, czego pragnie. Zakładają maski, wkładają kostiumy, chcąc być idealnymi i wymarzonymi partnerami, ale to się nie udaje. Są razem, a w rzeczywistości są samotni we dwoje. Chcemy podobać się innym, ale nikt z nas nie potrafi przez cały czas udawać. I gdzie w tym całym spektaklu życia jesteśmy my sami? Czy robimy cokolwiek dla siebie, czy tylko dla naszej publiczności?

Opowieści Šindelki są jak niewielkie kryształki, zdjęcia dostrzeżonej sytuacji, fotografie samotnych dusz, portrety niepokojących relacji w których bohaterowie pozostają samotni. "Mapa Anny" to historie o różnych rodzajach bliskości, samotności, uczuć, do których jakoś nie pasuje słowo miłość. Wszystkie łączy tytułowa postać Anny  uchwycona w różnych momentach swojego życia, czasem pozostawiając jedynie ślad swojej obecności, który przeplata wszystkie historie delikatną nicią.
Na pierwszy rzut oka "Mapa Anny" to zbiór osobnych krótkich form, które jednak znacznie lepiej czyta się jako całość, odkrywając sieć powiązań, smaczków i odwołań do wcześniejszych wątków. 

Najważniejsze w opowiadaniach Marka Šindelki wydaje się być to, co niewypowiedziane. Bohaterowie opowiadań wolą nie mówić nic, gdyż obawiają się szczerości, nie wierzą, że słowa mogą być sposobem na zbliżenie, rozwiązanie problemów. Nie wierzą, że zbliżenie w ogóle może być możliwe. Właśnie dlatego tak ważną rolę odgrywa tutaj ciało, mięso, nerwy,  pierwotne, najbardziej naturalne miejsce przeżywania, inicjowania wszelkich międzyludzkich interakcji. Ciało, które jest mapą ludzkich doświadczeń, myśli, emocji, przeżyć, ludzkich skaz i rys. Mapą, którą musimy odczytać sami, a która wydaje się do odczytania niemożliwa. 

Marek Šindelka w sferze językowej jest sprawny jak Jaroslav Rudiš, wykazuje zainteresowanie  skomplikowanymi relacjami jak Petra Soukupova, ale to jedyne punkty wspólne, bo jego proza jest jednak zupełnie inna. Pisarz jest żartobliwy, potrafi być cyniczny, a przy tym bardzo poetycki i liryczny, ale i przygnębiający, poprzez ukazanie świata w którym "doskonałość już nikogo nie podnieca, a wyniszczonych przez doznania konsumentów o wiele bardziej pociąga skaza." 

Opowiadania ze zbioru "Mapa Anny" pozbawione są bardziej skomplikowanej fabuły, za to pełne są porównań, metafor, przenośni, metonimii. Autor jest lingwistycznym wirtuozem, dobiera słowa tak, że otaczający nas świat zwalnia, skupia się na szczegółach i ich głębokim znaczeniu. Jego słowa, jak uczucia, o których opowiada są kruche jak porcelana, delikatne jak płatki śniegu, który topią się w zetknięciu z ciepłą skórą, a przy tym ostre jak odłamki szkła, które boleśnie ranią. 
 Proste słowa o wielkiej mocy, które dotykają naszych czułych strun,  przypominają nam o własnych doświadczeniach, budzą wspomnienia, przypominają o negatywnych emocjach, o których nie chcemy pamiętać. I w końcu, Šindelka zwraca nam uwagę, jak ważna jest w naszym życiu szczera rozmowa, która może ocalić nas od samotności.

Informacje o książce:
Autor:  Marek Šindelka
Tytuł: Mapa Anny 
Tytuł oryginału: Mapa Anny
Przekład: Anna Wanik
Wydawnictwo Afera
Miejsce i data wydania: Wrocław, 2020
ilość stron: 175