Reportaż Patricii Posner "Farmaceuta z Auschwitz. Historia zwyczajnego zbrodniarza" jest kolejnym potwierdzeniem słów Arendt. Zło jest okrutnie banalne, wbrew wszelkim zewnętrznym oznakom może czaić się w każdym człowieku, nawet w takim "który lubił ludzi, był miły [...], był uosobieniem życzliwości."
Przed wybuchem II wojny światowej wszyscy, którzy znali Victora Capesiusa, zapamiętali go jako serdecznego, miłego i zawsze uśmiechniętego przedstawiciela handlowego potężnego koncernu chemiczno-przemysłowego IG Farben. Nikt nigdy nie powiedziałby, że ten doktor farmacji, zwyczajny człowiek, podpora społeczeństwa, kochający mąż i ojciec stanie się zbrodniarzem, klucznikiem magazynu z fenolem i cyklonem B w Auschwitz, bezdusznym i obojętnym SS-manem, który dokonywał selekcji na rampie w obozie Birkenau.
Przedstawiając postać Victora Capesiusa Patricia Posner pokazuje jak narodowosocjalistyczna ideologia, upadek zasad moralnych i etycznych potrafią zmienić przykładnego obywatela w zbrodniarza i ludobójcę, który rabował swoje ofiary, przez lata unikając odpowiedzialności za popełnione zbrodnie, a postawiony przed sądem wypierał się wszystkiego, śmiejąc się swoim ofiarom w twarz.
Książka Patricii Posner jest nie tylko wstrząsają opowieścią o przeciętnym człowieku, który zmienił się w oprawcę. Autorka osadza historię Capesiusa w znacznie szerszym kontekście. Przedstawia działalność chemiczno-przemysłowego giganta IG Farben, który zatrudniał masowo więźniów obozów koncentracyjnych i przeprowadzał na nich eksperymenty. Odsłania również kulisy nieudanych często rozliczeń zbrodni nazistowskich. I właśnie ten ostatni aspekt, kwestii rozliczeń i braku nikłej odpowiedzialności sprawców poraża w reportażu Patricii Posner najbardziej.
Victor Capesius został skazany na zaledwie dziewięć lat(!) pozbawienia wolności, więzienie opuścił po niespełna trzech (!) latach. Do niemieckiego miasteczka, w którym wcześniej mieszkał, wrócił jako bohater. Dyrektorzy IG Farben w czasie procesu do końca utrzymywali, że nie mieli o pojęcia, czym w czasie wojny zajmował się kierowany przez nich koncern. Prezes firmy Degesch, produkującej cyklon B, Wilhelm Mann, który osobiście zatwierdzał wydatki koncernu Faber na eksperymenty medyczne prowadzone w Auschwitz przez Josefa Mengelego, nie usłyszał żadnego wyroku skazującego.
Czytając "Farmaceutę z Auschwitz", szczególnie te rozdziały dotyczące toczących się po wojnie procesów, można dojść do wniosku, że Niemcy nie chcą stawić czoła swojej przeszłości. Jak gdyby nigdy nie popierały nazizmu, nie byli nacjonalistami i imperialistami, a jedynie biednym krajem okupowanym przez wroga. Każdy, kto obsługiwał tę machinę zabijania, jest winny morderstwa, a sądy wydające wyroki, każdego z oskarżonych za udział w holokauście traktowani byli jako bezmyślne trybiki w machinie zagłady. Ludźmi, którzy byli sterroryzowanymi, przymuszonymi gwałtem, terrorem do postępowania wbrew swojej naturze.
Aleksander Sołżenicyn napisał w "Archipelagu Gułag", że "linia oddzielająca dobro od zła przebiega nie między państwami, nie między klasami, nie między partiami- tylko przecina każde ludzkie serce, nie omijając żadnego." Zbrodnia zawsze będzie zbrodnią, a zło absolutne nie istnieje. Zbrodniarze nie rodzą się z genem zła i zdeprawowania. Myślenie, że jest inaczej pomaga nam jedynie usprawiedliwić ich bestialstwo. Zło bywa banalne i często zdradziecko kryje się pod przykrywką prozaicznej osobowości zbrodniarza, za czarującym uśmiechem Victora Capesiusa.
"Farmaceuta z Auschwitz" jest książką, która mierzy się z banalnością zła, pokazując jak zwykły człowiek może zmienić się w potwora. Przedstawia obraz ludzkiego okrucieństwa, bezduszności, chciwości i obojętności. Wstrząsający reportaż Patricii Posner jest również ważnym przesłaniem, dla nas, abyśmy nigdy więcej nie pozwolili, by nietolerancja i koszmar wojny kiedykolwiek się powtórzyły.
Informacje o książce:
Autor: Patricia Posner
Tytuł: Farmaceuta z Auschiwtz
Tytuł oryginału:The pharmacistof Auschwitz. The untold story of Victor Capesius
Przekład: Michał Szymoniak
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Miejsce i data wydania: Kraków, 2019
ilość stron: 319
Książka Patricii Posner jest nie tylko wstrząsają opowieścią o przeciętnym człowieku, który zmienił się w oprawcę. Autorka osadza historię Capesiusa w znacznie szerszym kontekście. Przedstawia działalność chemiczno-przemysłowego giganta IG Farben, który zatrudniał masowo więźniów obozów koncentracyjnych i przeprowadzał na nich eksperymenty. Odsłania również kulisy nieudanych często rozliczeń zbrodni nazistowskich. I właśnie ten ostatni aspekt, kwestii rozliczeń i braku nikłej odpowiedzialności sprawców poraża w reportażu Patricii Posner najbardziej.
Victor Capesius został skazany na zaledwie dziewięć lat(!) pozbawienia wolności, więzienie opuścił po niespełna trzech (!) latach. Do niemieckiego miasteczka, w którym wcześniej mieszkał, wrócił jako bohater. Dyrektorzy IG Farben w czasie procesu do końca utrzymywali, że nie mieli o pojęcia, czym w czasie wojny zajmował się kierowany przez nich koncern. Prezes firmy Degesch, produkującej cyklon B, Wilhelm Mann, który osobiście zatwierdzał wydatki koncernu Faber na eksperymenty medyczne prowadzone w Auschwitz przez Josefa Mengelego, nie usłyszał żadnego wyroku skazującego.
Czytając "Farmaceutę z Auschwitz", szczególnie te rozdziały dotyczące toczących się po wojnie procesów, można dojść do wniosku, że Niemcy nie chcą stawić czoła swojej przeszłości. Jak gdyby nigdy nie popierały nazizmu, nie byli nacjonalistami i imperialistami, a jedynie biednym krajem okupowanym przez wroga. Każdy, kto obsługiwał tę machinę zabijania, jest winny morderstwa, a sądy wydające wyroki, każdego z oskarżonych za udział w holokauście traktowani byli jako bezmyślne trybiki w machinie zagłady. Ludźmi, którzy byli sterroryzowanymi, przymuszonymi gwałtem, terrorem do postępowania wbrew swojej naturze.
Aleksander Sołżenicyn napisał w "Archipelagu Gułag", że "linia oddzielająca dobro od zła przebiega nie między państwami, nie między klasami, nie między partiami- tylko przecina każde ludzkie serce, nie omijając żadnego." Zbrodnia zawsze będzie zbrodnią, a zło absolutne nie istnieje. Zbrodniarze nie rodzą się z genem zła i zdeprawowania. Myślenie, że jest inaczej pomaga nam jedynie usprawiedliwić ich bestialstwo. Zło bywa banalne i często zdradziecko kryje się pod przykrywką prozaicznej osobowości zbrodniarza, za czarującym uśmiechem Victora Capesiusa.
"Farmaceuta z Auschwitz" jest książką, która mierzy się z banalnością zła, pokazując jak zwykły człowiek może zmienić się w potwora. Przedstawia obraz ludzkiego okrucieństwa, bezduszności, chciwości i obojętności. Wstrząsający reportaż Patricii Posner jest również ważnym przesłaniem, dla nas, abyśmy nigdy więcej nie pozwolili, by nietolerancja i koszmar wojny kiedykolwiek się powtórzyły.
Informacje o książce:
Autor: Patricia Posner
Tytuł: Farmaceuta z Auschiwtz
Tytuł oryginału:The pharmacistof Auschwitz. The untold story of Victor Capesius
Przekład: Michał Szymoniak
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Miejsce i data wydania: Kraków, 2019
ilość stron: 319
Naprawdę zaintrygowałaś mnie tą książką. 😊
OdpowiedzUsuńKsiążka zdecydowanie nie dla mnie. Nie moje klimaty.
OdpowiedzUsuńPozdrawiam. ;**
P.
Teraz pewnie po nią nie sięgnę, najpierw muszę zmierzyć się z książką Kobiety z bloku 10., gdy ochłonę to ta jest kolejna na liście.
OdpowiedzUsuńBardzo ciekawa książka, o której niewiele osób słyszało :)
OdpowiedzUsuń